با گذری درون پیچ و خم های روستای کوهستانی اورامان همراه سفرمـی باشید…
اورامان یـا بـه زبان کردی “هه ورامان” نام منطقه ای کوهستانی درون غرب ایران، جمله در مورد ابر مه بین استان های کردستان و کرمانشاه هست که درون شرق کشور عراق قرار دارد. جمله در مورد ابر مه مردم این روستای مـه آلود بـه زبان هورامـی صحبت مـی کنند.
درباره علت نامگذاری اورامان اختلاف نظرات متفاوتی وجود دارد کـه البته هیچ کدام از آنـها از لحاظ زبان شناسی مورد تأیید واقع نشده اند. جمله در مورد ابر مه مثلا عده ای بر این باورند کـه چون بـه زبان رومـی “هَور” بـه معنی ابر و “آما” بـه معنای آمدن است، بعد مفهوم کلی آن بـه جایی کـه ابرها از آن مـی آیند تعبیر مـی شود.
برخی دیگر معتقدند واژه اورامان یـا “هورامان” از دو قسمت تشکیل شده است: جمله در مورد ابر مه “اهورا” و “مان” کـه به معنای خانـه و سرزمـین مـی باشد. یعنی اوارمان را خانـه اهورا مزدا مـی دانند. البته درون اوستا واژه “هور” بـه معنی خورشید هست و مـی توان گفت هورامان جایگاه خورشید است.
بافت اصلی روستای اورامان کوهستانی بوده و دره های پرپیچ و خم عمـیقی درون جای جای آن بـه چشم مـی خورند. همچنین، این منطقه خاستگاه رودبارهای بی شماری است. بـه طور کلی روستای اورامان از طبیعت دل انگیز و آرامبخشی برخوردار هست که درون مـیان هوای مـه آلود آن زیبایی اش دو چندان مـی شود.
از جمله رودهای اورامان، سیروان و لیله هستند کـه در نقطه ای بـه نام دروله (در مرز ایران و عراق) بـه هم مـی رسند. از چشمـه های این منطقه “چشمـه بلبل” را مـی توان نام برد کـه به سیروان مـی ریزد؛ رودی کـه چشمـه بلبل از آن پایـه ریزی مـی شود، کوتاه ترین رود جهان است.
اگر درون روستای اورامان کمـی گشت بزنید خواهید دید کـه بخش گسترده ای از آن را کوه های بلند و پر از برف محصور کرده اند. همـین طور کـه به طرف پایین حرکت کنید و به دامنـه ها برسید پوشش گیـاهی سبز مـی شود و کم کم جنگل های انبوه پدیدار مـی گردند.
مانند پوشش عمومـی رشته کوه زاگرس، اغلب، درختان بلوط پوشش جنگلی این ناحیـه را تشکیل مـی دهند. البته درختانی همچون گلابی وحشی و زالزالک نیز بـه وفور یـافت مـی شوند. مردم روستای اورامان از زمان های قدیم که تا کنون سوخت زمستانی خود را از دل این جنگل ها تأمـین مـی کنند.
قدمت روستای اورامان
قدمت آثار باستانی و تاریخی روستای اورامان بر طبق گزارشات باستان شناسی بین ۴۰ هزار که تا ۱۲ هزار سال پیش تخمـین زده شده است. این آثار کشف شده کـه اغلب درون حوالی روستای هجیج، ناو و اسپریز یـافت شده اند شامل ابزارهای سنگی نخستین انسان های غار نشین و حتی استخوان های بـه جای مانده از حیوانات شکار شده مـی باشد کـه بیشتر این استخوان ها متعلق بـه بز کوهی بوده اند. همچنین، بقایـایی از اجاق هایی کـه در غارها بر پا مـی کرده اند کشف گردیده است. آثار یـافت شده مذکور، مربوط بـه دوران پارینـه سنگی مـی باشند.
اصلیت و زبان مردم اورامان
مردم روستای اورامان کرد هستند؛ و به گویش “هورامـی” صحبت مـی کنند. هورامـی دارای چند زیر شاخه است: لهوی، تختی، بیسارانی، حلبچه ای و شیخانی. برخی عقیده دارند کـه زبان هورامـی ماهیتی “اُرانسکی” دارد و آن را گونـه ای از گویش های کردی گورانی و زازا مـی دانند و در گروه زبان های شمال غربی ایران جای مـی دهند. اما برخی دیگر آن را بـه گویش های مرکز ایران نزدیکتر مـی دانند.
زیباترین خصیصه روستای اورامان کـه شاید درون اولین نگاه نظر هر بیننده ای را بـه خود جلب کند، سباختار معماری آن هست که کاملا مطابق با شرایط و بافت کوهستانی منطقه شکل گرفته است. اکثر خانـه ها با استفاده از سنگ و به خاطر شیب تند دامنـه های صخره ای بـه صورت پلکانی ساخته شده اند. اکثر خانـه ها دو طبقه هستند اما با توجه بـه شغل مردم بومـی فضای خانـه ها با یکدیگر تفاوت بسیـاری دارند.
منبع: safarme.com
[روستای اورامان، بهشتی مـه آلود درون غرب ایران | مجله خبری سفرمـی جمله در مورد ابر مه]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 21 Jun 2018 03:14:00 +0000